Тютюн

About this book

P'rvo izdanie na originala. Prez 1946 g. e otpechatan p'rviiat otk's ot romana ,,Tiutiun" (,,Literaturen front", No. 2, 28.09.1946), ozaglaven ,,Tiutiunev sklad". 2 godini po-k'sno izliza nov otk's -- ,,Dvuboi" (,,Literaturen front", No. 20, 31.01.1948), sled oshche 1 g. -- ,,Tiutiun" (glava ot roman) v sp. ,,Septemvri" (1949, No. 7). Prez 1951 roman't e zav'rshen okonchatelno, predaden v izdatelstvo ,,Narodna kultura" i v kraia na 1951 stiga do chitatelite i do svoite ,,zlopoluchni krititsi". ,,Tiutiun" se okazva ne samo edin ot nai-chetenite romani v b'lgarskata literatura, no i sp'ni-kam'k't na b'lgarskata marksicheska kritika. Populiarnostta mu napuska romanovoto prostranstvo i obsebva vsichko za i okolo tvorbata. Zapochnal s tridnevnoto ,,obs'zhdane" na ,,Tiutiun" (8, 11 i 13.02.1952) v SBP, spor't se prenasia v periodichniia pechat (,,Lit. front", No. 10. b.03.1952, i No. 11, 13.03.1952) i kulminira v redaktsionnata statiia na v. ,,Rabotnichesko delo" -- ,,Za romana `Tiutiun` i negovite zlopoluchni krititsi" (16.03.1952) -- spor ne tolkova za dostoinstvata na romana, kolkoto za granitsite i v'zmozhnostite na dogmatichnoto literaturovedsko mislene. Edinodushno izkazanoto mnenie, che ,,Tiutiun" se nuzhdae ot ,,prerabotvane", nastoichivite podkanvaniia, d'lgite obs'zhdaniia i okazaniiat natisk karat Dimit'r Dimov, makar i s neokhota, da se s'glasi da promeni romana si, kato razshiri opisanieto na rabotnicheskiia sviat i v'vede novi geroi; tova uvelichava obema na knigata s novi 250 stranitsi. Rabotata po II redaktsiia proticha s'vmestno s angazhiraniia ot izd. ,,Narodna kultura" literaturen kritik Iako Molkhov -- redaktor i pomoshchnik na Dimov prez 1953 g., a prez 1954 g. ,,Tiutiun" se poiaviava v noviia si vid. Prez 1955 izliza III izdanie na romana, v koeto D. Dimov izv'rshva dop'lnigelni popravki v'rkhu teksta, no i v dvata sluchaia literaturnata kritika predpochita da se distantsira ot kategorichni pretsenki. V kraina smetka ,,Tiutiun" zazhiviava v noviia si variant i edva prez 1992 se poiaviava otnovo v p'rvonachalniia si obraz. V razlichnite si redaktsii ,,Tiutiun" e roman i za uzhasnata samotnost na lichnostta v kapitalisticheskoto obshchestvo, za ogromniia natisk na zhivota v'rkhu nravstvenite printsipi v sveta na kapitala, i za istoricheskata obrechenost na oligarkhiite v B'lgariia, za sotsialnopsikhologicheskite prichini za tiakhnata gibel; roman i za potisnatite ot monopola na tezi oligarkhii, za tekhnite ikonomicheski i politicheski borbi, i za slozhniia psikhologichen labirint na choveshkite vzaimootnosheniia kakto v zloveshchiia sviat na ,,Nikotiana"`, taka i izv'n nego. Roman't e ekraniziran prez 1961 (rezhis'or N. Korabov). Do 1962 godina tseliiat roman e preveden na 10 ezika (kitaiski, latviiski, nemski, polski, rum'nski, ruski, slovashki, ukrainski, ungarski i cheshki), a chasti ot nego sa prevedeni na angliiski, arabski, esperanto, ispanski, italianski i frenski.